Nu‘mân B. Beşîr’in Hayatı ve Faaliyetleri

Nu‘mân b. Beşîr'in Hayatı ve Faaliyetleri- Asr-ı Saadet'te yaşayarak Allah Rasûlü'ne (sav) sahâbe olma üstünlüğünü elde etmiş neslin hayatları hakkında bilgi sahibi olmak, dini anlama ve yaşama hususunda gayret eden Mü'minler için büyük bir önem arz etmektedir. Bununla beraber sahâbîleri tanımak tarihi olay ve olguların doğru anlaşılıp yorumlanmasına ışık tutacağı gibi tarih ilmine de katkı sağlayacaktır. Buradan hareketle bu çalışmada Rasûlullah'ın (sav) Medine'ye hicretinden sonra Ensar'dan doğanların ilki olarak kabul edilen Nu‘mân b. Beşîr'in (ra) hayatı ve faaliyetleri konu edilmiştir. Araştırmacı yazım usulüne göre hazırlanan bu çalışmada nitel araştırma yönteminin doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Ensâb, Tabakât, Tarih, Teracim, Hadis ve Fütuhât kitaplarında dağınık halde bulunan bilgilerden elde edilen veriler ışığında sistematik bir planlama yapılıp Nu‘mân b. Beşîr'in doğumundan ölümüne kadar geçen süreç kronolojik bir düzen içerisinde sunulmaya çalışılmıştır. Çalışmamız süresince doküman taraması, incelemesi, veri toplama ve veri analizi yöntemleri uygulanmıştır. Konu ile ilgili dokümanların analiz, sentez, değerlendirme, karşılaştırma ve yorumlaması yapılmıştır. Nu‘mân b. Beşîr, Hz. Peygamber'in (sav) Medine'ye hicretinin ikinci yılında Ensar arasında dünyaya gelmiş çocukların ilki olması sebebiyle ismi önem kazanmış bir kişidir. Çevresinde Kur'an ve sünnet eksenli bir hayat tarzını önceleyen insanların olduğu, dolayısıyla İslâm'ın hayat bulduğu bir ortamda yetiştiği, bu durumun da sonraki yaşantısını olumlu anlamda etkilediği görülmüştür. İsminin ön plana çıktığı Emevîler döneminde komutanlık, kadılık ve valilik görevlerinde bulunmuştur. Toplum içinde oldukça anlayış sahibi, barış taraftarı, mutedil, halim-selim, cömert ve yardımsever bir yapıya sahip biri olarak tanınmaktadır. Annesi ve dayısı gibi şâir bir kişiliği ve etkili bir hitap etme kabiliyeti olduğu görülmüştür. Ayrıca bu kabiliyeti çocuklarına da sirayet etmiştir. Âlimlerin çoğunluğuna göre Rasûlullah (sav) zamanında yaşı küçük de olsa hadis işitmiş ve naklettiği hadisler hadis kaynaklarında yer almıştır. Çok yönlü bir kişiliğe sahip olduğu anlaşılan Nu‘mân b. Beşîr, yaşadığı dönemde ortaya çıkan tarihî olay ve olgularda uzlaşmacı ve yapıcı bir tavır ile hareket ederek aktif rol üstlenmiş, dönemin önemli simalarından biri olmasıyla İslam tarihinde önemli bir yere sahip olmuştur.