Sırlar Hazinesi;Mahzenü’l-Esrâr

Azerbaycan'ın büyük şairi Nizamî Gencevî, Sırlar Hazinesi/ Mahzenü'l-Esrâr adını verdiği mesnevisinde, şiir diliyle tasavvuf düşüncesini ve dünya görüşünü aktarır. Nizamî'nin diğer eserlerinden farklı olarak Mahzenü'l-Esrâr, bütünüyle tasavvuf konulu bir manzumedir. Mahzenü'l-Esrâr'ın ilk bölümü; Tanrı'nın övgüsü, Peygamber'e naatlar, eserin yazılış sebebi, sözün erdemi ve değeri, şiirin düzyazıdan üstünlüğü, gönül bilgisi, gerçeğin peşinde koşma, metafizik evrene yönelişler ve halvetler gibi konulara ayrılmıştır. Kitabın ikinci bölümünde ise; “Yirmi Makale” ile bu makalelerin içerikleriyle bağlantılı olarak “Yirmi Hikâye” yer almaktadır. Bu makalelerde; ahlâk, tasavvuf, sakınganlık, çaba, iyilik, cömertlik, gaflet, cimrilik, dünyayı önemsememe gibi konularla ilgili düşünceler dillendirilmekte, birtakım özgün mazmunlar ve betimlemelerle işlenmekte, her makalenin ardından içeriğiyle ilgili açıklayıcı ve didaktik hikâyelere yer verilmektedir. Farsça özgün dilinden tam metin olarak Prof. Dr. Nimet Yıldırım'ın titiz çevirisiyle Türkçeye aktarılan eserin başında Nizamî'nin hayatı ve eserleriyle ilgili bir inceleme verilmiş ve eserin sonuna bazı tarihî şahsiyetler, kavramlarla ilgili bir sözlükçe eklenmiştir.