Miftahu'l-İber

Yedi yıl kadar önceydi, 2013 Ekim ayları sularında Osmanlıca bir eser arıyordum. Transkribe edip, Türkçeye kazandırmak için. Tam o sırada Abullatif Subhi Paşa'nın bu eserine rastladım ve eserin İbn-i Haldun'un "Kitâbü'l-'İber ve dîvânü'l-mübtede' ve'l-haber fî eyyâmi'l-'Arab ve'l-'Acem ve'l-Berber ve men âserahüm min zevi's-sultâni'l-ekber" adlı mukaddimenin önsözü olarak yazıldığı çalışmasının yahut eserinin 2 ve 3 cildinin Osmanlıca çevirisinin olduğunu fark ettim ve tam o anda bu eseri ne olursa olsun Türkçe'ye kazandırmam gerektiğini düşündüm ve hiç tereddütsüz tam iki yıldır bu eser üzerinde çalıştım. Yorucu olsa da çok zevkli bir çalışma oldu ve İbn-i Haldun'un tarih kitabının bir kısmı da olsa belli bir bölümü böylelikle Türkçeye kazandırılmış oldu.

Yukarıdaki satırlar, eserin ilk önsözündendi ancak elinizdeki eserin bu ikinci Türkçe baskısı eserin transkripsiyonu değildir, tamamen düzeltilmiş ve tashih edilmiş yeni bir sadeleştirmesidir. Zira bu eserin Türkçe transkripsiyonu piyasaya ilk çıktığı günden bu yana hep eserin sadeleştirilmesi yönünde eleştiriler aldığım için sadeleştirme gereğini duyduk. Ve nihayet sadeleştirmeyi tamamladık ve eseri tamamen Türkçeleştirdik ve zevkle okunacağını umuyoruz. Bu çalışmam esnasında çalışmayı sadeleştirmeyi yapmamda ciddi anlamda katkıları olan değerli dostum Orhan Gültekin Bey'e sonsuz teşekkürü bir borç bilirim.

Yukarıda belirtildiği gibi sadeleştirmesini yaptığımız eserin adı Mitahu'l-İber'dir. Yani "İber'in Anahtarı"dır. Burada İber muhtemeldir ki iki anlamda kullanılmıştır. Biri insanların ve toplumların yaşamlarından haller, ibretler anlamındadır. Diğeri ise İber Yarımadası'nın tarihi anlamındadır. Bu ise muhtemeldir ki, uzak anlamıdır, ancak Kitabü'l-İber adlı eser İber Yarımadası'nın tarihini de içermektedir. Fakat sadeleştirmesi yapılan kısım, İber Yarımadası'nın tarihi değildir; sadeleştirmesi yapılan kısım, Hz. Adem'den Hz. Peygamber dönemine kadar olan peygamberler tarihi ve insanlık tarihini içermektedir.