Kıraat İlmi (Doğuşu Gelişmesi ve İslâmî İlimlere Etkisi)

Yüce kitabımız Kur'an ve onun okunuş keyfiyetleri olan kıraat ilmi sahasında pek çok eser yazılmıştır. Kıraat ilmi çalışmalarında takip edilen usul birbirine çok benzemektedir. Zira bu çalışmalarda daha çok teknik veya sorunsal olan bazı konular işlenmektedir. Bunlar da, konuya vakıf kimseler hariç diğer kişiler tarafından pek anlaşılmamaktadır. Tabakat ve ansiklopedik eserlerde kısmen yer alması dışında kıraatın doğuşu ve gelişmesine yönelik süreci bütüncül ve metodik biçimde takip eden eserler oldukça azdır. Olanlarda tatmin edici nitelikte değildir. Kıraat ilmi serencamının sıkı şekilde takibi, onun diğer islamî ilimlere öncülük ettiğini gösterecektir. Zira Kur'an ve onun okunuş keyfiyetleri olan kıraat, islamî ilimlerin varlık sebebidir. Tercümesini yaptığımız elinizdeki bu kitap, teknik konulardan uzak kıraat ilminin serencamını işlemekte, kısaca İslam mesajının çıktığı coğrafyada kökleşip etrafa dal budak salarak meyveler vermeye başladığını bize anlatmaktadır. Hz. Peygamber (as)'ın Medine'deki mescidinin örnekliğinden hareketle ibadet maksatlı yapılan mescitlerin aynı zamanda Kur'an okulları olarak çoğalmaya başladığından söz etmektedir. Hicaz eksenli bu okulların serencamı kitapta çok akıcı bir üslupla işlenmiş, okumak ve öğrenmekten oldukça zevk alınan kısımlar olarak yer almıştır. Okulların öğretim ve eğitim faaliyetleri o kadar cazip tasvirlerle ifade edilmiştir ki, okuyucu bazen o süreçte sanki ders alan bir öğrenci veya bir görevi yerine getiren kimse muhayyilesine bürünmekte ve bir anda tarih yolculuğuna çıkmış olmaktadır. Süreçlerde yaşanmış olaylar oldukça etkileyici özellik ve öneme sahiptir. Kısaca ilk kısımda yer alan tariflerle eser, alan bilgisi oluşturma anlamında kavram tariflerine yönelmiş ve bir temel atmıştır. Verilen tarifler arasında alanla ilgili kıymetli bilgiler sunulmuştur. Çalışma, bilimsel verileri kullanma, tasnif ve yöntem itibariyle akademik bir eser hüviyetini haiz iken geçmişte ilmi gayret ve maharetleri ile iz bırakanların kısa biyografilerine değinmekle biyografik ve Kur'an eksenli bir hayat anlayışını sıklıkla vurgulamakla bir öğüt kitabı içeriğine sahiptir.