Altın Orda’da İslâmlaşma ve Yerel Din;Tarihî ve Dasitânî Gelenekte Baba Tükles ve İslâm'a Geçiş

“Bu kitap yalnızca hacmi sebebiyle değil, aynı zamanda içeriği açısından da bir derya. Coğrafi ve kronolojik kapsamı oldukça geniş ve büyük bir filolojik yetkinliği hatırı sayılır bir kavramsal incelikle birleştiriyor. … Argümanları ve vardığı sonuçlar son derece ikna edici. Bu, gerçek anlamda çığır açan bir çalışma.” International Journal of Middle East Studies Orta Asya'da İslâmiyet ve tasavvuf araştırmaları üzerine uzmanlaşmış Devin DeWeese'in elinizdeki kitabı, İç Asya'da İslâmlaşma üzerine hazırlanmış ilk kapsamlı çalışma. DeWeese, aynı zamanda ihtida anlatılarını bölgede İslâmlaşma dinamiklerini anlamada önemli kaynaklar olarak vurgulayan bu öncü araştırmasında, İslâm'a geçişin yerli İç Asya dinî değerleriyle nasıl iç içe geçtiğini, böylece toplumsal kökenler ve kimlik üzerine popüler söylemin nasıl merkezî ve belirleyici bir unsuru haline geldiğini inceliyor. Kitap, tek bir ihtida anlatısının altı yüzyıl boyunca yankılarını takip ederek, daha önce bilinmeyen bir hikâyeyi gün yüzüne çıkarıyor: Altın Orda Hanlığı'nın sultanı Özbek Han'ın, Baba Tükles adındaki bir sûfî “aziz”inin teşvikiyle İslâm'ı kabul ettiği dramatik “mücadele” anlatısını. DeWeese, bu menkıbenin detaylı incelemesinin yanı sıra tarihî kaynaklardan, destan ve halk anlatılarından alınmış çok çeşitli pasajların analizlerini de sunuyor. Altın Orda'da İslâmlaşma ve Yerel Din, günümüzde büyük çalkantılar yaşayan Orta Asya halklarını daha iyi anlamamıza katkı sunmakla kalmıyor, aynı zamanda İslâmlaşma sürecine ve genel olarak toplulukların din değiştirme süreçlerine dair araştırmalar için de bir model teşkil ediyor.